Statistieken: ‘wederpromotie’ realistisch, maar niet gebruikelijk

Het doel van een gedegradeerde club is in de regel voorspelbaar: promotie naar de Eredivisie, het liefst zo snel mogelijk. Dat dat soms een te grote opgave blijkt te zijn, hebben vele clubs in de loop der jaren ondervonden. Waar sommige clubs inderdaad een jaar later weer terugkeerden, hadden velen meerdere jaren nodig om weer de Eredivisie te bereiken. Een aantal clubs wist zelfs helemaal niet meer te promoveren en vinden we nu nog steeds in de Eerste Divisie (of in een enkel geval bij de amateurs) terug. Roda JC Live pakte de statistieken van de laatste tien seizoenen erbij, om te kijken hoe realistisch directe promotie is vanuit historisch perspectief.

Om te beginnen kijken we naar het aantal clubs dat in de afgelopen tien seizoenen is gedegradeerd naar de Eerste Divisie / Jupiler League. In totaal deden de profclubs samen achttien keer een stapje terug. Acht seizoenen degradeerden twee clubs; in twee jaargangen maakte alleen de hekkensluiter de gang naar het ‘Unterhaus’ van het vaderlandse profvoetbal.

Vervolgens bekijken we de eindklasseringen van de gedegradeerde clubs in het daaropvolgende seizoen. In de afgelopen tien jaar zijn de meest uiteenlopende degradaties neergezet. Door van alle eindnoteringen het gemiddelde te berekenen, komen we uit op een gemiddelde vijfde eindklassering (5,35). Volgens de huidige competitieopzet zou dat in ieder geval recht geven op de tweede ronde in de nacompetitie. Merk echter op dat de extremen ver uit elkaar liggen: naast een aantal kampioenschappen, werd Excelsior in 2013 vijftiende en Volendam in 2010 zelfs zestiende in het jaar na hun degradatie. Wat dat betreft kunnen we op basis van de statistieken geen goed onderbouwde voorspellingen doen waar Roda JC in het aankomende jaar zal eindigen.

Het gaat ons echter niet zozeer om de eindklassering, maar om de vraag of gedegradeerde clubs een gedegen kans maken om het jaar erna weer te promoveren naar de Eredivisie. Van de eerder genoemde achttien degradanten wisten er zes direct weer te promoveren, ofwel een derde van alle degradatieclubs. Het merendeel strandde het jaar erna in de nacompetitie, en zoals aangegeven kwamen enkele clubs zelfs niet verder dan het rechterrijtje.

Er zijn echter een aantal opvallende zaken aan het licht gekomen bij het onderzoek naar de degradanten:

• Vier van de zes wederpromoties vonden plaats via het bereiken van het kampioenschap in de Eerste Divisie c.q. Jupiler League. VVV-Venlo, De Graafschap, RKC Waalwijk en Willem II hebben een jaar na de degradatiekater het feestje kunnen vieren met de schaal in de hand. De overige twee wederpromoties vonden plaats via de nacompetitie (ADO Den Haag en wederom Willem II), wat op basis van de cijfers dus een minder succesvolle weg is gebleken dan het bewerkstelligen van promotie in de reguliere competitie. Wil Roda dus promoveren, dan moet het zichzelf dus niet te snel tevreden stellen met het bereiken van de nacompetitie.
• De clubs die wederpromotie wisten te bereiken, waren in vier van de zes gevallen hekkensluiter in hun degradatiejaar. ADO Den Haag, RKC Waalwijk en Willem II (2x) gingen dus van een slechtste eindnotering in de Eredivisie naar een promotiefeestje in de Eerste Divisie. Clubs die degradeerden via de nacompetitie, bleken dus beduidend minder succesvol in het terugverdienen van het Eredivisieschap. Wat dat betreft is Roda JC statistisch gezien in het voordeel ten opzichte van RKC Waalwijk en N.E.C.

Het statistisch onderzoek heeft natuurlijk zo zijn haken en ogen. Gemiddelden zijn over het algemeen geen betrouwbare maat om conclusies aan te binden. Dat geldt ook voor het beperkte aantal seizoenen dat is onderzocht. We kunnen dus niet meer doen dan de voorzichtige conclusie trekken dat promotie voor Roda JC in het komende seizoen op basis van de statistieken wel realistisch is, maar zeker niet iets is waar we van tevoren van uit moeten gaan. Al spreekt dat laatste sowieso voor zich; het is elf tegen elf, en ook komend seizoen is de bal gewoon rond.